คุณแม่หลายคนตอนท้องก็กินตามใจปากกันไปนิด ส่วนหนึ่งเราเข้าใจค่ะว่าเกิดจากฮอร์โมน แต่บางครั้งการกินโดยเน้นปริมาณมากกว่าคุณภาพย่อมสร้างผลเสียอย่างใหญ่หลวง หนึ่งในดรคที่เกิดจากการกินก็ “ภาวะเบาหวาน” ในระหว่างตั้งครรภ์นี่ล่ะค่ะ ส่วนจะมีผลเสียอะไรบ้างนั้น เสี่ยงต่อการแท้จริงหรือเปล่า ไปดูกันเลยค่ะ

เบาหวานในช่วงตั้งครรภ์คืออะไร?

ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์คือ ความผิดปกติของระดับน้ำตาลในเลือดที่ตรวจพบระดับตั้งครรภ์ เนื่องจากฮอร์โมนที่รกผลิตออกมามีผลต่อประสิทธิภาพของอินซูลิน (ฮอร์โมนที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของแม่) ปกติตับอ่อนจะผลิตอินซูลินออกมา แต่ในกรณีนี้ตับอ่อนไม่ผลิตอินซูลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลเลยทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงขึ้น เบาหวานระหว่างตั้งครรภ์นั้นพบได้สูงถึง 5% ของคุณแม่ตั้งครรภ์เลยทีเดียว

เบาหวาน เกิดขึ้นจากอะไร?

คุณแม่หลายท่านอาจจะคิดว่าเบาหวานเกิดจากการที่รับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูงเป็นจำนวนมาก แต่ไม่ใช่ทั้งหมดค่ะ ปัจจัยที่ทำให้เกิดเบาหวานในช่วงตั้งครรภ์นั้นยังมีอีกมากเช่น

• ญาติพี่น้องมีประวัติเป็นเบาหวาน, อายุ 30 ปีขึ้นไป
• เคยคลอดบุตรที่มีน้ำหนักแรกเกิดตั้งแต่ 4 กิโลกรัมขึ้นไป
• เคยคลอดบุตรที่มีความพิการแต่กำเนิดโดยไม่ทราบสาเหตุ, เคยมีประวัติทารกเสียชีวิตในครรภ์ โดยไม่ทราบสาเหตุ
• เคยมีภาวะเบาหวานแทรกซ้อนในการตั้งครรภ์ครั้งก่อน
• มีภาวะน้ำหนักเกินเกณฑ์มาก หรืออ้วน
• มีภาวะความดันโลหิตสูง
• ตรวจพบภาวะน้ำคร่ำมากกว่าปกติ
• ตรวจพบน้ำตาลในปัสสาวะสูงกว่าปกติ

แต่ถึงแม้ว่การรับประทานอาหารจะไม่ใช่สาเหตุทั้งหมดแต่ก็เป็นสาเหตุใหญ่ทีเดียว เพราะฉะนั้นการใส่ใจการกินอาหารเพื่อสร้าง “โภชนาการช่วงแรกของชีวิต” นั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญ

เบาหวานระหว่างตั้งครรภ์เสี่ยงอะไรบ้าง?

ภาวะเบาหวานในช่วงตั้งครรภ์นั้นทำให้คุณแม่เสี่ยงต่อโรคร้ายมากมาย ในส่วนของคุณแม่ ทั้งเสี่ยงต่อการเกิดครรภ์เป็นพิษ ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ และยังเสี่ยงต่อการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะได้ง่ายขึ้นอีกด้วย ส่วนผลเสียต่อเจ้าตัวเล็ก ก็คือมีโอกาสที่ทารกจะเสียชีวิตในครรภ์ได้ รวมถึงเกิดความพิการแต่กำเนิดสูงขึ้น อีกทั้งทารกอาจมีน้ำหนักตัวมากทำให้คลอดลำบาก และมีโอกาสเกิดอันตรายระหว่างการคลอดได้สูงขึ้น นอกจากนี้ในระยะหลังคลอดลูกน้อย อาจเกิดภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ, ตัวเหลือง และระดับเกลือแร่ต่างๆ ผิดปกติไปได้อีกด้วย 

เห็นไหมคะว่า ภาวะเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ไม่ได้ส่งผลเสียเฉพาะแค่คุณแม่ แต่ยังรวมถึงลูกน้อย ทั้งก่อนและหลังคลอดอีกด้วย

5 วิธีง่ายๆไม่ให้เบาหวานกลับมาได้อีก

1. รับประทานอาหารมื้อเล็ก ๆ แต่หลาย ๆ มื้อ การงดอาหารเป็นเรื่องที่ไม่ควรทำอย่างยิ่ง เพราะจะทำให้ระดับน้ำตาลของคุณแม่ไม่เป็นปกติ อดใจจากน้ำหวาน ขนมทั้งหลาย โดยเฉพาะขนมที่มีส่วนผสมของแป้งและน้ำตาลสูงดีกว่า
2. พยายามรับประทานอาหารเช้าภายใน 1 ชั่วโมงหลังจากที่คุณแม่ตื่นนอน และกำหนดเวลารับประทานอาหารกลางวัน อาหารเย็น และอาหารว่างอีก 2 มื้อ วิธีนี้จะทำให้ร่างกายของคุณแม่ขาดอาหารไม่เกินครั้งละ 3 – 4 ชั่วโมง
3. รับประทานผักให้มากขึ้น ไม่ว่าจะต้ม นึ่ง ผัดแต่ไม่ทอดนะคะ ผักควรจะมีปริมาณ1/3 ของจาน
4. รับประทานผลไม้ไม่เกิน 2 ผลต่อวัน ทานผลไม้สดหรือแช่แข็งก็ได้ แต่หลีกเลี่ยงผลไม้ที่ผสมน้ำเชื่อมและน้ำผลไม้ ควรทานผลไม้ก่อนอาหารเพื่อป้องกันน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น
5. ออกกำลังกายบ้างเท่าที่คุณแม่จะทำไหว อาจจะยืนแกว่งแขนหรือเดินช้าๆบ้างก็ได้ เพื่อให้เลือดลมไหลเวียนดีขึ้น การเดินหลังอาหารเช้าหรือเที่ยงสัก 15 นาที จากการวิจัยพบว่าการออกกำลังกายปานกลางเป็นวิธีรับมือกับระดับน้ำตาลกลูโคสที่เพิ่มในกระแสเลือดได้ดีที่สุดเนื่องจากการออกกำลังกายแบบนี้ ช่วยให้ร่างกายใช้อินซูลินได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ที่มา

http://www.si.mahidol.ac.th/th/department/obstretrics_gynecology/dept_article_detail.asp?a_id=183