สีอุจจาระทารก เป็นเรื่องที่พ่อแม่ต้องสังเกต ยิ่งโดยเฉพาะกับลูกวัยทารก ทุกครั้งที่ลูกอุจจาระออกมาควรดูด้วยว่ามีสี หรือมีสิ่งแปลกปลอมอะไรติดมากับอุจจาระลูกด้วยหรือไม่ ซึ่ง สี อุจจาระ บอก โรค ให้แม่ทราบได้ด้วยนะคะว่าลูกกำลังมีสุขภาพเป็นอย่างไรอยู่ ณ ขณะนั้น และเพื่อให้พ่อแม่ได้เข้าใจถึงลักษณะสีของอึลูก ทีมงานได้เตรียมข้อมูลที่น่าสนใจไว้ให้ได้ทราบกันค่ะ

สีอุจจาระทารก  ที่ทานน้ำนมแม่จะเป็นลักษณะอย่างไร?

ในช่วง 1-2 วันหลังคลอดหากลูกได้ทานน้ำนมแม่ในช่วงเวลานั้น จะทำให้ได้รับน้ำนมแม่ส่วนที่เรียกว่า คอลอสตรัม ที่นอกจากจะเป็นสารสร้างภูมิต้านทานโรคที่ดีให้กับเด็กทารกแล้ว น้ำนมคอสตรัม ยังมีฤทธิ์ช่วยระบายอ่อนๆ และกระตุ้นการขับถ่ายอุจจาระแรก (meconium) ที่จะมีลักษณะหนา และมีสีดำอมเขียวออกจากลำไส้ ที่สำคัญคอลอสตรัมยังช่วยป้องกันลูกจากการเกิดดีซ่านด้วยค่ะ

 

นอกจากนี้น้ำนมส่วนคอลอสตรัม ยังมีส่วนช่วยให้ระบบย่อยอาหารลูกมีสุขภาพดี และอุจจาระจับตัวเป็นก้อนนิ่มๆ ด้วยส่วนประกอบที่มีโอลิโกแซคคาไรด์ คอลอสตรัมจึงเป็นอาหารสำหรับแบคทีเรียที่มีประโยชน์ในลำไส้ใหญ่ และก็เป็นแหล่งของใยอาหารที่ดีอีกด้วย

 

ลักษณะอุจจาระของทารกที่กินนมแม่

คุณแม่อยากทราบกันหรือเปล่าว่า การให้ลูกกินนมแม่ลักษณะของอุจจาระลูกจะเป็นอย่างไร  เอาเป็นว่า เราไปดูข้อมูลที่บอกถึงความเปลี่ยนแปลงของลักษณะอุจจาระที่เกิดจากน้ำนมแม่ในแต่ละช่วงเวลา

ทารกอายุ 0-2 วัน

อุจจาระแรกจะมีลักษณะหนา, สีดำออกเขียว ปริมาณอุจจาระที่ออกมาแต่ละครั้งจะน้อยถึงมาก

ทารกอายุ 3-4 วัน

เมื่อระยะเวลาเปลี่ยนผ่าน อุจจาระของลูกจะมีลักษณะเหนียวน้อยกว่า, เหลวมากขึ้น และมีสีน้ำตาลอมเหลือง ปริมาณอุจจาระที่ออกมาแต่ละครั้งจะน้อยถึงมาก

ทารกอายุ 4-6 วัน

เรียกอุจจาระนม (Milk stool) อุจจาระจะมีลักษณะนิ่มมาก มีความเหลว และสีของอุจจาระจะมีสีเหลือง ปริมาณอุจจาระที่ออกมาแต่ละครั้งจะน้อยถึงมาก

ทารกอายุ 7-28 วัน

เรียกอุจจาระนม (Milk stool) อุจจาระจะมีลักษณะนิ่มมาก มีความเหลว และสีของอุจจาระจะมีสีเหลือง ปริมาณอุจจาระที่ออกมาแต่ละครั้งจะมาก

ทารกอายุมากกว่า 29 วัน

เรียกอุจจาระนม (Milk stool) อุจจาระจะมีลักษณะหนามากขึ้น เนื้อแน่นมากขึ้น และสีของอุจจาระจะมีสีเหลือง ปริมาณอุจจาระที่ออกมาแต่ละครั้งจะมาก

 

 

 

 

สีอุจจาระทารก  บอกอะไรให้แม่รู้บ้าง?

อย่างที่บอกไปค่ะว่า สีอุจจาระสามารถบอกโรคได้ ดังนั้นไปดูกันค่ะว่า สีอุจจาระของลูกสีแบบไหนที่เป็นปกติ ไม่น่าเป็นห่วง และสีอุจจาระของลูกสีแบบใดที่บอกว่าลูกน่าจะกำลังมีปัญหาสุขภาพ

สีอุจจาระของทารกที่เป็นปกติ

อุจจาระสีดำคล้ำ เหนียวคล้ายยางมะตอย เป็นอึทารกวัยแรกคลอด หรือที่เรียกว่า ขี้เทา นั่นเองค่ะ โดยตามธรรมชาติร่างกายของทารกจะขับถ่ายของเสียออกมาภายใน 24 ชั่วโมง แต่หากเลย 24 ชั่วโมงไปแล้ว ลูกยังไม่ขับถ่ายขี้เทาออกมา ต้องรีบแจ้งคุณหมอเด็กด่วน เพราะอาจเป็นอาการของลำไส้อุดตัน

อุจจาระสีเหลืองปนเขียว ในช่วง 2 สัปดาห์หลังคลอด ในเด็กทารกที่ได้ดื่มนมแม่จะอึออกมาไม่เป็นก้อน ซึ่งลักษณะอึที่ถ่ายออกมาจะคล้ายสังขยา ลูกจะอึประมาณวันละ 6-10 ครั้ง หรือทุกครั้งที่ทานนมแม่อิ่ม

อุจจาระสีเหลือง ทารกที่กินนมแม่ สีของอุจจาระจะค่อยๆ อ่อนลง จนกลายเป็นสีเหลืองทอง

 

สีอุจจาระของทารกที่ผิดปกติ

อุจจาระสีคล้ำมากกว่าปกติ และมีมูกเลือดติดออกมาด้วย  อาจเกิดจากระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่ดี

อุจจาระที่ลูกถ่ายออกมาเป็นน้ำ และมีกลิ่นแรงมากกว่าปกติ อาการแบบนี้ลูกอาจติดเชื้อ

อุจจาระถ่ายออกมาแข็งเป็นก้อน  ลูกกำลังมีอาการท้องผูก

อุจจาระมีกลิ่นเหม็นคาวๆ ลูกอาจมีอาการท้องเดิน หรือท้องเสีย

อุจจาระสีขาวซีด อุจจาระที่ออกมาสีขาวซีด อาจเป็นอาการของภาวะท่อน้ำดีอุดตัน

อุจจาระมีเลือดปนออกมา อาจเป็นไปได้ว่า ทวารหนักของลูกเป็นแผลจากอาการท้องผูก

 

การใส่ใจเรื่องสุขภาพของลูกเป็นสิ่งสำคัญที่พ่อแม่จะมองข้ามไปไม่ได้เลย ยิ่งกับลูกวัยทารก การสังเกตถึงความผิดปกติต่างๆ ทั้งสีอุจจาระ สีปัสสาวะ อาการตัวร้อนเป็นไข้ เสียงร้องที่ผิดปกติ ก็ล้วนต้องให้ความใส่ใจทั้งหมด

 

ที่สำคัญยิ่งกว่านั้นเพื่อให้สุขภาพลูกดีทั้งในระยะสั้น และระยะยาว คุณแม่ควรดูแลเรื่องของโภชนาการช่วงแรกของชีวิต อย่างการให้น้ำนมแม่กับลูกได้กินตั้งแต่แรกคลอด ก็คือการให้วัคซีนธรรมชาติเพื่อเป็นเกราะป้องกันสุขภาพลูกไม่ให้เจ็บป่วยด้วยโรคต่างๆ ได้ง่ายนั่นเองค่ะ

 

 

 

ที่มา – Riordan J. Breastfeeding and Human Lactation, 3rd Ed, 2005.